Początkowo, nowelizacja miała wejść w życie z dniem 1 czerwca 2020 r. jednak, ze względu na pandemię, termin przesunięto na 1 stycznia 2021 r. Zmiany obejmują przede wszystkim ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ale nie tylko. Dlaczego te zmiany są ważne i jak daleko zmieniają sytuację przedsiębiorców?
Do tej pory, za konsumenta, wg art. 22 k.c., uważana była osoba fizyczna, która zawierała umowę z profesjonalnym podmiotem – przedsiębiorcą, który oferował produkty, w ramach swojej zawodowej działalności. W związku z tym, konsument będący mający słabszą pozycję na rynku, otrzymał wyższą prawną ochronę, mająca wyrównać jego pozycję w obrocie gospodarczym.
Gdzie jeszcze zostały wprowadzone zmiany?
Osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową oraz osoba fizyczna zawierająca umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą jeśli nie ma ona zawodowego charakteru, który wynikać ma m.in. z danych zwartych w CEIDG.
Formalnie przedsiębiorca nie jest uznawany za konsumenta natomiast, w wyniku nowelizacji, zostały mu przyznane pewne uprawnienia konsumenta.
Przedsiębiorca będzie mógł zostać uznany za konsumenta jeśli zawierając umowę (np. sprzedaży) z innym przedsiębiorcą będzie chciał zakupić rzecz niezwiązaną z przedmiotem jego działalności gospodarczej, np. stolarz kupując lodówkę. Nie jest ona z pewnością rzeczą potrzebną stolarzowi przy wykonywaniu działalności gospodarczej. Na tej podstawie będzie mógł skorzystać z ochrony przysługującej konsumentowi.
UWAGA!
Status „przedsiębiorcy-konsumenta” będzie obowiązywał wyłącznie do osób prowadzących działalność gospodarczą ewidencjonowaną w CEIDG. Oznacza to, że spółki nie będą korzystać z uprawnień (dla przypomnienia – spółka cywilna jest umową a przedsiębiorcą jest wspólnik tejże spółki).
Kwalifikując przedsiębiorcę jako konsumenta otrzymuje on uprawnienia wskazujące na słabszą pozycję rynkową (negocjacyjną) w stosunku do przedsiębiorcy, z którym zawiera umowę. Najważniejszym uprawnieniem wydaje się prawo odstąpienia od umowy. Przedsiębiorca zyskuje prawo m.in. do zwrotu rzeczy zakupionej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od zakupu
Będzie dotyczył również przedsiębiorców. Kontrola postanowień abuzywnych przyświeca (-ła?) konsumentowi z racji jego słabszej pozycji, która może być wykorzystana przez przedsiębiorcę w taki sposób by nieuczciwie odnieść korzyść. W szczególności ma to zastosowanie do umów, które zostały już przygotowane przez przedsiębiorcę, m.in. wzorce umów oraz formularze. Dodatkowo, prowadzony jest rejestr niedozwolonych klauzul umownych w formie elektronicznej i dostępny tutaj. Ustawowy katalog klauzul został umieszczony w Kodeksie cywilnym w art. 3853. Umieszczenie klauzul niedozwolonych, zarówno z k.c. jak i rejestru, prowadzi do tego, że są one nieskuteczne względem konsumenta oraz „nowego konsumenta
Będzie dotyczyć również przedsiębiorców – konsumentów.
Zakres prawa odstąpienia od umowy na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa:
Uprawnienie to jest dosyć szerokie i wydaje się, że na tym gruncie mogą pojawić się największe problemy interpretacyjne – kiedy przedsiębiorcę uznać za konsumenta? Co do zasady, przedsiębiorca jest konsumentem jeżeli dokonuje czynności prawnej w ramach innych niż wskazane w PKD udostępnionych w CEIDG. Jest to jeden ze sposobów określania przedsiębiorcy – konsumenta zaproponowany przez prawodawcę. Nie oznacza to jednak, że jest to jedyny sposób.
Należy zauważyć, iż prawo odstąpienia od umowy nie dotyczy przedsiębiorców – konsumentów w zakresie umów dotyczących usług finansowych zawieranych na odległość.
Będzie dotyczyć w zakresie „konsumenckim” również przedsiębiorców – konsumentów.
Sytuacja przedsiębiorcy – konsumenta kształtuje się następująco:
Przedsiębiorca zyskuje szereg uprawnień przysługujących wcześniej wyłącznie konsumentowi, np zgłoszenie nieuczciwego przedsiębiorcy do rzecznika konsumenta. Od 1 stycznia w sprawach dotyczących przedsiębiorcy – konsumenta będzie mógł decydować specjalny sąd – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumenta w Warszawie.
* użyte w artykule stwierdzenie „przedsiębiorca-konsument” nie jest wyrażeniem z języka prawnego a także, taki przedsiębiorca nie jest konsumentem w rozumieniu art. 22 k.c. a wskazane normy stosuje się do przedsiębiorcy odpowiednio.
