Co do zasady, znak towary może być skontruowany dowolnie. Może być znakiem słownym – składać się z jednego wyrazu bądź kilku, może być znakiem graficznym – takim gdzie będzie oryginalny obraz a w przypadku znaku slowno-graficznego – obraz i tekst. Znak towarowy może dotyczyć także ruchu, zapachu, koloru.
Dowolność ta nie jest jednak nieograniczona, jak również przyznane uprawnienie ochronne przysługujące z rejestracji znaku towarowego. Należy pamiętać, że znak towarowy, który podlega rejestracji, nie może naruszać uprawnień innych podmiotów
Zdolność rejestracyjna
Jest to taka cecha oznaczenia, która świadczy o możliwości rejestracji oznaczenia. Jeśli znak towarowy posiada zdolność rejestracyjną oznacza to, że w stosunku do tego oznaczenia nie zachodzą przesłanki odmowy rejestracji. Dzielą się one na bezwzględne i względne. W obowiązującym stanie prawnym Urząd Patentowy sprawdza obligatoryjnie (z urzędu) wyłącznie tzw. bezwzględne przesłanki odmowy rejestracji. Badanie względnych przesłanek odmowy rejestracji zachodzi na wniosek, który pochodzić może od osób uprawnionych do znaku towarowego jeśli uznają, że ogłoszony znak towarowy może zagrozić ich sytuacji. Badanie to toczy się w czasie tzw. postępowania sprzeciwowego a pismo wniesione przez uprawnionego nazywane jest sprzeciwem. Warunkiem rozpatrzenia sprzeciwu przez Urząd Patentowy jest dopełnienie wszystkich wymogów związanych z jego wniesieniem, np. uiszczenie opłaty.
Bezwzględne przeszkody odmowy rejestracji
Określone zostały w art. 1291 ustawy Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. Nie może zostać zarejestrowane oznaczenie, które:
- nie może być znakiem towarowym – taki znak towarowy nie będzie w żadnym wypadku pełnił funkcji odróżniającej, np. niebieski, ząb, paznokcie.
- nie nadaje się do odróżnienia w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone – we wskazanym przypadku znak towarowy nie będzie posiadał zdolności odróżniającej, tzw. konkretnej, np. kapelusz dla kapeluszy, krzesło dla krzeseł, „alkohole24” całodobowych sklepów monopolowych.
- składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności – takie oznaczenie, które będzie może być opisowe, np. wełniany płaszcz, „100 panoramicznych”.
- składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych – będą to takie oznaczenia, których dawna nazwa stała się obecnie rodzajem, np. cukierki krówki bądź oznaczenia używane w handlu, takie jak paracetamol dla oznaczenia składnika aktywnego w wyrobach medycznych (lekach)
- składa się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru – może to być między innymi oznaczenie np. „NAJLEPSZE Z MLEKA!” (Z. Z.169146).
- zostało zgłoszone w złej wierze – w tym przypadku złą wiarę można ująć jako zgłoszenie znaku podobnego bądź takiego, który oddziaływałby na konsumenta w ten sposób by ten wybrał towar lub usługę tego kontrahenta a nie jego konkurenta. Rejestracja takiego oznaczenia miałaby na celu blokowanie, utrudnianie działalności innych na rynku.
- sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami – takie oznaczenie może zawierać wulgaryzmy, nazwy narkotyków, hasła nawołujące do przemocy, dyskryminacji itp.
- zawiera element o wysokiej wartości symbolicznej, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową – takie oznaczenie może odwoływać się do symboli historycznych, np. użycie symbolu Polski walczącej lub tak jak uznał Urząd Patentowy – „CO ZROBIŁBY JEZUS” (Z.386428).
- zawiera symbol RP, jednostek samorządów terytorialnych, sił zbrojnych czy innych jednostek publicznych, orderów lub odznaczeń państwowych o ile nie została na to wyrażona zgoda – nie rejestruje się takich oznaczeń, które zawierają godło, herb czy inne symbole uznane jako narodowe.
- zawiera symbol innego państwa obcego bądź organizacji międzynarodowej, nazwę czy jej skrót, państwowe urzędowe oznaczenia, stempel kontrolny lub gwarancyjny o ile nie została na to wyrażona zgoda – jeśli podmiot uzyska odpowiednie pozwolenie Urząd Patentowy zarejestruje taki znak towarowy.
- zawiera urzędowo uznane oznaczenie przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znak bezpieczeństwa, znak jakości lub cechę legalizacji, w zakresie, w jakim mogłoby to wprowadzić odbiorców w błąd co do charakteru takiego oznaczenia, jeśli nie uzyskał na to odpowiedniej zgody.
- ze swojej istoty może wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru – mowa tu o takich oznaczeniach, które zawierają mylące nazewnictwo, np. co do geograficznego pochodzenia czy jakości – np. luksusowy.
- oznaczeń dotyczących nazw roślin, ich odmian, gatunków już zarejestrowanych w RP, UE czy na podstawie umowy międzynarodowej.
- oznaczenia zawierającego element geograficzny niezgodny z miejscem pochodzenia wyrobów alkoholowych ze wskazaniem ich pochodzenia jeśli wprowadza odbiorcę w błąd.
- oznaczenia, które zawierają element graficzny i jest on prawdziwy ale mimo wszystko mógłby wprowadzić odbiorcę w błąd, ponieważ mógłby skojarzyć pochodzenie ze znanego miejsca.
- oznaczenie, które jest wyłączone z rejestracji na podstawie innych aktów prawnych (m.in. umów międzynarodowych).
Odmowa rejestracji znaku towarowego
Urząd Patentowy odmówi rejestracji znaku towarowego jeśli uzna, że zajdzie negatywna przesłanka rejestracji (wskazane wyżej). Jednakże, nawet wydając decyzję odmowną Urząd Patentowy czeka na wyjaśnienia zainteresowanego dotyczące decyzji Urzędu. W związku tym należy pamiętać aby rejestrując znak towarowy skorzystać z pomocy osób będących w stanie wyeliminować ewentualne błędy. Profesjonalna pomoc może mieć nieoceniony wpływ na zoptymalizowanie kosztów rejestracji oznaczenia a także dochodzenia i ochrony prawa w przyszłości.
